بەخێربێن بۆ پێگەی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم)
لە ژيانى پێغەمبەر (ﷺ) فيربووم : سەركردەى لێهاتوو شوێن كەوتوو بەرهەم ناهێنێت ، بەڵكو سەركردەى وەك خۆى دروست دەكات .
چه‌ند وته‌یه‌كی جوان: 1ـ ئارامی‌ عیباده‌تێكه‌ به‌بێ‌ زه‌حمه‌ت ، هه‌یبه‌تيكه‌ به‌بێ‌ قودره‌ت ، قه‌ڵایه‌كه‌ به‌بێ قه‌ڵغان ، سه‌ركه‌وتنێكه‌ به‌بێ‌ چه‌ك. 2ـ ماڵێك كه‌ هیچ كات وێران نابێت عه‌داله‌ته‌. 3ـ نه‌خۆشیه‌ك ده‌رمانی‌ نییه‌ بێ ئه‌قڵیه.‌ 4ـ شیرینیه‌ك دوایی‌ ده‌گۆرێت به‌ تاڵی‌ هه‌واو ئاره‌زوویه‌. ‌5ـ تاڵیه‌ك دوایی‌ ده‌گۆريت به‌شیرینی‌ صه‌بر و ئارام گرتنه‌. 6ـ ئه‌گه‌ر پشووی‌ لاشه‌ به‌كه‌می‌ خۆراكه‌ ئه‌وا پشووی‌ دڵ و ده‌روونیش به‌كه‌می‌ گوناهه.‌
پێویسته‌ هه‌میشه‌ له‌ بیرمان بێت كه‌ تاوه‌كو زستان ساردو سه‌ختتر بێت ئه‌وا به‌هاری رازاوه‌ترو جوانتر دێته‌ پىش چاو.
علی كوری به‌بو تالیب (ره‌زای خوای لى بێت) ده‌فه‌رموێت: دونیا وه‌كو مار وایه‌، رواڵه‌تی بریقه‌داره‌و ناخی هه‌ڵگری ژه‌هرێكی ترسناكه‌، ئه‌وه‌ی لێی نزیك ده‌بێته‌وه‌ گه‌مژه‌یه‌و ناحاڵیه‌، ئه‌وه‌ی لێی دوور ده‌كه‌وێته‌وه‌ خاوه‌نی ژیریه‌.
ژیانی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم)
 ئاکارو ڕەوشتە بەرزو پەسەندەکانى پێغەمبەر ﷺ
30/04/2020
بینین: 1676

 

لەم بەشەدا ئاماژە بە چوار لە ئاکارو ڕەوشتى پێغەمبەرى نازدار دەدەین ، وە بە پشتیوانى خوا لە بەشەکانى داهاتوودا ئاماژە بە ئاکارو ڕەوشتەکانى ترى پێغەمبەرى نازدار دەکەین .

(خواپەرستیی ، پشت بەخوا بەستنى و متمانە پێ بوونى ،  دنیا بەکەم گرتنى (زهد)  ،  خۆشەویستى بۆ ئوممەتەکەى )

خواى زاناو شارەزا لە مەدح و ستایشى پێغەمبەرى خاتەمدا فەرموویەتى ، { وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ (٤) } القلم، واتە : بێگومان تۆ لەسەر ڕەوشت و ئاکارێکى مەزنى .

هەروەها خۆیشى لەبارەى پێناسەى خۆى و ئامانج و مەبەستى ڕەوانە کرانییەوە فەرموویەتى : { إنما بعثت لأتمم مکرم الأخلاق} أخرجه البیهقی برقم (٢٠٥٧١) ، واتە : بێگومان تەنها بۆ ئەوە ڕەوانە کراوم ، خە ڕەوشت و خەسڵەتە بەرزەکان تەواو بکەم .

بەڵێ مادام خواو پێغەمبەرى خوا لەبارەى کەسایەتى بەرزو ناوازەى پێغەمبەرى کۆتایی و ڕەوشت و ئاکارى ڕەندو پەسەندییەوە وایان فەرمووە ، دیارە دەبێ ئەو خۆشەویستە لە لوتکەى هەرە بڵندى ڕەوشت و ئاکارو هەڵس و کەوت و ڕەفتارى جوان و پەسەنددا بووبێ لە هەموو ڕوویەکەوە ، هەڵبەتە لە حاڵێکى وادا سەرژمێرکردنى سەرجەم خووڕەوشتە بەرزو پەسەندەکانى پێغەمبەرى خاتەم شتێکى ئەستەم و نەگونجاوەو کارى کردن نیە ، بۆیە بەپێی بنچینەى :  (ما يُدرِكُ كلُّهُ لا يُترَكُ بَعضُهُ ) واتە : ئەوەى هەمووى ناکرێ ، هەندێکیشى واز لێ ناهێنرێ ، بە پێویستمان زانى گوڵبژێرێکى خەسڵەتە پەسەندو ئاکارە جوانەکانى پێغەمبەرى خوا بکەم و لەچەند خالێکدا لەبەر ڕۆشنایی چەند دەقێکى سوننەتدا ، چەپکە گوڵێک لە گوڵزارى ڕەوشت و ئاکارى بەرزو شیرینى ئەو زاتە بەڕێزو خۆشەویستە بچنم :

یەکەم : خواپەرستیی :-

(عن عائشة رَضي اللَّه عنها أَنَّ النَّبِيَّ كَان يقُومُ مِنَ اللَّيْلِ حتَّى تتَفطَرَ قَدمَاهُ، فَقالتُ عائشة، لِمْ تصنعُ هَذَا يَا رسولَ اللَّهِ، وقدْ غفَرَ اللَّه لَكَ مَا تقدَّمَ مِنْ ذَنبِكَ وَمَا تأخَّرَ؟ قَالَأَفَلاَ أكُونَ عبْداً شكُوراً؟) أخرجه البخاري برقم :  (٤٨٣٧)

واتە : عائیشە خوا لێی ڕازى بێ دەڵێ : پێغەمبەرى خوا شەوانە هێندەى شەونوێژ دەکرد ، هەتا پییەکانى قڵیش قڵیش دەبوون ، عائیشە گوتى : ئەى پێغەمبەرى خوا بۆچى وادەکەى لە حاڵێکدا کە خوا لە هەڵەى ڕابردوو و داهاتووت بوردووە ؟ فەرمووى : ئەدى نابێ بەندەیەکى سوپاس گوزاربم ؟

 

( عائشة زوج النَّبيِّ  قَالَتْ : لَمَّا ثَقُلَ النَّبِيُّ وَاشْتَدَّ بِهِ وَجَعُهُ ، اسْتَأْذَنَ أَزْوَاجَهُ فِي أَنْ يُمَرَّضَ فِي بَيْتِي ، فَأَذِنَّ لَهُ ، فَخَرَجَ  بَيْنَ رَجُلَيْنِ ، تَخُطُّ رِجْلاَهُ فِي الأَرْضِ ، بَيْنَ عَبَّاسِ بن عبدالمطلب و بين وَرَجُلٍ آخَرَ  ) أخرجه البخاري برقم (١٩٨) ، ومسلم برقم (٤١٨) .

واتە : عائیشە – خوا لێی ڕازى بێ – دەڵێ : کاتێ پێغەمبەر لە نەخۆشى مەرگیدا گران بوو و دەردەکەى توند بوو ، مۆڵەتى لە هاوسەرەکانى وەرگرت ، کە لە ماڵەکەى مندا خزمەت بکرێ و ئەوانیش مۆڵەتیاندا ، جا پێغەمبەر خۆى خستبووە سەر قۆڵى دوو پیاوان عەبباس و پیاوێکى دیکە ، چووە دەرێ (بۆ نوێژى کۆمەڵ ) لاقەکانى لە زەوى دەخشان .

کەواتە : پێغەمبەرى خوا لە نەخۆشى و مەرگیشدا و بەو حاڵەشەوە کە دایکمان عائیشە باسى کردووە ، هەر سوور بووە لەسەر نوێژى بەکۆمەڵ .

 

دووەم : پشت بە خوا بەستنى و متمانە پێ بوونى :-

(عنْ جابر بن عبدالله، قَالَ : غَزَوْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ غَزْوَةً قِبَلَ نَجْدٍ ، فَأَدْرَكَنَا رَسُولُ اللَّهِ ص فِي وَادٍ كَثِيرِ الْعِضَاهِ ، فَنَزَلَ رَسُولُ اللَّهِ تَحْتَ شَجَرَةٍ ، فَعَلَّقَ سَيْفَهُ بِغُصْنٍ مِنْ أَغْصَانِهَا قَالَ وَتَفَرَّقَ النَّاسُ فِي الْوَادِي يَسْتَظِلُّونَ بِالشَّجَرِ قَالَ : فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ : إِنَّ رَجُلًا أَتَانِي وَأَنَا نَائِمٌ ، فَأَخَذَ السَّيْفَ فَاسْتَيْقَظْتُ وَهُوَ قَائِمٌ عَلَى رَأْسِي ، فَلَمْ أَشْعُرْ إِلَّا وَالسَّيْفُ صَلْتًا فِي يَدِهِ ، فَقَالَ لِي : مَنْ يَمْنَعُكَ مِنِّي ؟ قَالَ قُلْتُ : اللَّهُ ، ثُمَّ قَالَ فِي الثَّانِيَةِ : مَنْ يَمْنَعُكَ مِنِّي ؟ قَالَ قُلْتُ : اللَّهُ ، قَالَفَشَامَ السَّيْفَ فَهَا هُوَ ذَا جَالِسٌ ثُمَّ لَمْ يَعْرِضْ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ) أخرجه البخاري برقم :  (٤١٣٩) و مسلم برقم :  ( ٨٤٣) .

واتە : لەگەڵ پێغەمبەرى خوادا بەرەو لاى نەجد بۆ جەنگێک چووین ، پێغەمبەرى خواش لە دۆڵێکى پڕ دارو درەختدا پێمان گەیشت ، ئینجا رى خوا لە ژێر درەختێکدا دابەزى و شمشێرەکەیشى بەیەکێک لە لقەکانییەوە هەڵواسى ، ئیدى خەڵکەکەش بە دۆڵەکەدا بڵاو بوونەوە لەسێبەرى درەختان دەخەفتان ، دەڵێ : پێغەمبەر فەرمووى : لەکاتێکدا کە خەوتبووم پیاوێک هاتە سەر سەرم و شمشێرەکەى هەڵگرت ، منیش کە خەبەرم بۆوە لەسەر سەرم ڕاوەستابوو ، ئیدى هەستم پێ نەکرد هەتا شمشێرەکەى بە هەڵکێشراویی بەدەستەوە نەگرت ، پێی گوتم : کێ لە من دەتپارێزێ ؟ فەرموویەتى : گوتم : خوا ، پاشان بۆ جارى دووەم گوتى : کێ لەمن دەتپارێزێ ، فەرمووى : ئیدى شمشێرەکەى خستەوە کالان و ئەوەتا لێرە دانیشتووە ، ئاشان پێغەمبەرى خوا هیچى لێ نەکرد .

دیارە ئەم هەڵوێستەش ئەوپەڕى لە خوا ڕادیتن و پشت بەخوا بەستنى پێغەمبەرى خوا دەگەیەنێ .

 

سێیەم : دنیا بەکەم گرتنى (زهد) :-

(عَنْ عائشة رضي اللَّه عنها، أَنَّهَا قالت لعُروةَ: ابْنَ أُخْتِي إِنْ كُنَّا لَنَنْظُرُ إلى الهِلالِ ثلاثةُ أَهِلَّةٍ في شَهْرَيْنِ. وَمَا أُوقِدَت في أَبْيَاتِ رسولِ اللَّه نارٌ فَقُلْتُ:  مَا كَانَ يُعِيشُكُمْ؟ قالتْ: الأَسْوَدَانِ: التَّمْرُ وَالمَاءُ إِلاَّ أَنَّهُ قَدْ كَانَ لرسول اللَّه جِيرانٌ مِنَ الأَنْصَارِ. وَكَانَتْ لَهُمْ مَنَائِحُ وَكَانُوا يُرْسِلُونَ إِلى رسولِ اللَّه مِنْ أَلبانها فَيَسْقِينَاهُ) أخرجه البخاري برقم (٦٤٥٩) ، و مسلم برقم ( ٢٩٧٢) .

واتە : لە عائیشە –خوالێی ڕازى بێ- گێڕراوەتەوە ، کە بە (عروە)ى گوتوە : کوڕى خوشکم ! ئێمە جارى وا بووە سێ جار مانگ نوێبوونەوەمان لەماوەى دوو مانگاندا دەبینى ، لەماڵەکەى پێغەمبەرى خوادا ئاگر نەدەکرایەوە ، (عروە) دەڵێ : گوتم : ئەدى بەچى دەژیان ؟ گوتى : بەدوو شتە ڕەشەکان ، خورماو ئاو ، ئەوەندەش هەبوو ، کە هەندێک دراوسێی پێغەمبەرى خوا لە پشتیوانان حوشترى شیردەریان هەبوون کە لە ماڵەکانیانەوە شیریان بۆ پێغەمبەرى خوا دەهێناو ئەویش پێی دەنۆشین .

(عن عائشة‏ قالت‏ كان لنا ستر فيه تمثال طائر وكان الداخل إذا دخل استقبله فقال لي رسول الله ‏ ‏ ‏ ‏حولي هذا فإني كلما دخلت فرأيته ذكرت الدنيا) أخرجه مسلم برقم ( ٢١٠٧) .

واتە : عائیشە –خوا لێی ڕازى بێ- دەڵێ : پەردەیەکمان هەبوو وێنەى باڵندەى تیابوو ، وە هەرکەسێک هاتبایە ژوورێ دەهاتە پێش چاوى ، جا پێغەمبەرى خوا پێی فەرمووم : ئەم پەردەیە لابدە ( لەم شوێنەى لابەرە) ، چونکە هەرجارێک کە دێمە ژوورێ و دەیبینم دنیام دێتەوە یاد .

هەڵبەتە مەبەستى پێغەمبەرى خوا لە دنیا هاتنەوە یاد ئەوە بووە ، کە جۆرێک لە سەرقاڵیی و خافڵاندنى بۆ دروست دەبێ بەهۆى دیتن و سەرنجدانى ئەو پەردەیەو دیمەنى باڵندەکە کەلەسەرى چنراوە .

 

چوارەم : خۆشەویستى بۆ ئوممەتەکەى :-

(عن أبي هريرة رضي الله عنه قال : قال رسول الله : لِكُلِّ نَبِيٍّ دَعْوَةٌ مستجابةٌ فَتَعَجَّلَ كلُّ نَبيّ ٍ دَعَوتَهُ و إني أَخْتَبَأتُ دَعْوَتِي شَفَاعَةً لأِمَّتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَهِيَ نَائِلَةٌ إِنْ شَاءَ الله مَنْ مَاتَ مِنْ أُمَّتِي لاَ يُشْرِكُ بِالله شَيْئاً) أخرجه البخاري برقم (٦٣٠٤) ، و مسلم برقم ( ١٩٩) .

واتە : هەموو پێغەمبەرێک پاڕانەوەیەکى گیرابووى بۆ دانراوە ، جا هەموویان پاڕانەوەکەیان لە دنیادا گوزەراوە ، بەڵام من پاڕانەوەکەى خۆمم وەک تکاکردن بۆ ئوممەتم بۆ ڕۆژى قیامەت هەڵگرتووە ، وە ئەگەر خوا بیەوێ بە قسمەت هەر کەسێک لە ئوممەتم دەبێ كە بمرێ بێ ئەوەى هیچ شتێک بکاتە هاوبەشى خوا .

 

پوختەى ژیاننامەى پێغەمبەرى خوا /  مامۆستا عەلى باپیر

لاپەڕە  /  (٧٤٦ تا ٧٥٠)

 

 

 

 

 

 


زیاتر

12
Copyright. All Rights Reserved.
مافی بڵاوکردنه‌وه‌ی بابه‌ته‌کان پارێزراوه بۆ پێگه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا،
هه‌رکه‌سێک بابه‌ته‌کان کۆپی بکات پێویسته ئاماژه به‌ سه‌رچاوه‌که‌ی بکات که‌ پێگه‌ی پێغه‌مبه‌ری خودایه